Vitaminebepalingen

Huisarts

Vitaminebepalingen

Huisarts
Steeds vaker worden op verzoek van de patiënt vitaminespiegels bepaald bij de huisarts, terwijl hiervoor geen indicatie is.

Vitaminetekorten worden vaak in relatie gebracht met allerlei aspecifieke gezondheidsproblemen, zoals vermoeidheid. Daardoor worden op verzoek van de patiënt in de eerste lijn steeds vaker vitaminespiegels bepaald, zonder klinische reden of indicatie. Maar zelden veroorzaakt een gebrek aan vitamine B12 en D deze klachten. Het aantal aangevraagde laboratoriumbepalingen van vitamine D en vitamine B12 in de Nederlandse huisartsenpraktijk kan dus worden teruggedrongen. Ondanks dat de direct schadelijke effecten beperkt zijn, is deze vorm van medicalisering onwenselijk. Het ondersteunt irrationele gezondheidspercepties bij burgers, leidt tot een niet doelmatig gebruik van huisartsconsulten en laboratoriumdiagnostiek en genereert onnodige zorgkosten.

Dit project beoogde bepalingen van vitamine D en vitamine B12 in de eerste lijn zonder klinische reden of indicatie te reduceren.

Aanpak:

Het programmateam ontwikkelde een scholing voor huisartsen en patiënteninformatie om het aantal vitaminebepalingen terug te dringen. Deze werden getest in een clustergerandomiseerd onderzoek bij 158 huisartsen verspreid over 26 praktijken en gezondheidscentra in Rotterdam en Utrecht. Alle deelnemende huisartsen werden uitgenodigd voor twee interactieve scholingsbijeenkomsten en een e-learning over vitamine D en B12. Daarnaast ontvingen zij 3-maandelijks de eigen aanvraagcijfers als spiegelinformatie. De helft van de praktijken ontving ook patiënteninformatie over vitamine D en B12: een filmpje, een poster en folders voor in de wachtkamer.

‘Huisartsen vonden het leuk en motiverend om spiegelcijfers te zien van alle deelnemende praktijken.’

Resultaten:

Het project zit in de afrondende fase en wordt de komende jaren landelijk opgeschaald. Het totaal aantal bepalingen van vitamine D en B12 daalde in beide interventiegroepen. In de interventiegroep met enkel scholing voor huisartsen daalde het aantal bepalingen met 19% en 18% respectievelijk. In de interventiegroep met ook patiënteninformatie over vitamine D en B12 daalde het aantal bepalingen 29% en 22% respectievelijk. Het specifiek voorlichten van patiënten hielp dus bij het terugdringen van de vitaminebepalingen. Het effect was het sterkst bij praktijken die voor de interventie de hoogste score hadden.

Deelnemende centra:

Coördinerende umc’s: UMC Utrecht en Erasmus MC. Samenwerkingspartners: Saltro en Star-MDC. Deelnemende centra: 22 huisartsenpraktijken in Utrecht en 4 gezondheidscentra in Rotterdam.

Voortgang:

Dit project met de 158 deelnemende huisartsen wordt afgerond, en de komende jaren landelijk opgeschaald. Als u interesse hebt in dit onderwerp en het mogelijk in uw eigen werkomgeving wil toepassen, kunt u contact opnemen met Doen of laten?

Meer weten:

  • Deze presentatie werd gebruikt in de  scholingsbijeenkomsten.

Stuur een mail naar info@doenoflaten.nl

Betrokkenen:

Dr. Saskia van Vugt

postdoc onderzoeker | UMCU

Dr. Evelien de Schepper

postdoc onderzoeker | ErasmusMC