Foto: Jeannemieke Schade (links) en Wendy Enthoven (rechts)
Het project ‘Doelmatig gebruik van vitaminediagnostiek’ is een doorontwikkeling van de pilotinterventie ‘Vitaminebepalingen’ waar een gemiddelde reductie van twintig procent in de diagnostiek van vitamine D en B12 werd gerealiseerd. Docent en waarnemend huisarts Wendy Enthoven volgde in 2019 Evelien de Schepper, projectleider van het pilotproject, op. Projectwerk was nieuw voor haar, maar sindsdien heeft ze de pilotinterventie klaargestoomd voor de landelijke uitrol. Het oorspronkelijke doel was een lancering in maart 2020, maar daar stak de Coronapandemie een stokje voor. Door deze vertraging is ze genoodzaakt haar taak over te dragen.
Opvolger is Jeannemieke Schade, ook waarnemend huisarts en docent. Jeannemieke reageerde op de oproep die Wendy deed onder waarnemend huisartsen. Niet zozeer omdat ze op zoek was naar een nieuwe klus, maar omdat het raakte aan haar beleving van het vak huisarts. Wat volgde was een geanimeerd telefoongesprek en het besluit om het stokje van Wendy over te nemen.
Ook Jeannemieke heeft een voorliefde voor onderwijs en wel specifiek voor het vak klinisch redeneren. Wellicht niet vreemd daarom dat een onderwerp als ‘Doelmatig gebruik van vitaminediagnostiek’ haar aanspreekt en het uitdragen ervan staat haar vermoedelijk op het lijf geschreven.
‘Gepaste zorg spreekt denk ik veel huisartsen aan: doen wat goed en nodig is en niet doen wat kan of mogelijk is.’
Wendy Enthoven
‘De pilotinterventie richtte zich op zowel de huisarts als op de patiënt en dit had bewezen meerwaarde dus dit is nog steeds de insteek. We hebben alle projectmaterialen uit de pilot met de hulp van een communicatiebureau aangepast zodat er nu een visueel aantrekkelijke patiëntenfolder en wachtkamerposter liggen met een duidelijke kernboodschap: ‘Niet prikken maar slikken’. Het wachtkamerfilmpje -in dezelfde stijl- is korter dan in de pilot en daardoor toegankelijker. Het draagt de kernboodschap goed uit.
De Coronacrisis heeft er misschien voor gezorgd dat mijn tijd nu op is. Maar de e-learning staat nu veel beter door die extra tijd en ruimte. Het is nu een professionele e-learning voor huisartsen die als geaccrediteerde nascholing wordt aangeboden via de Saltro Academie.’
‘Gepaste zorg spreekt denk ik veel huisartsen aan: doen wat goed en nodig is en niet doen wat kan of mogelijk is. Als huisarts en poortwachter ben je hier al veel mee bezig in de praktijk, maar soms is het makkelijker om ‘te doen’, een vitaminebepaling aankruisen is immers niet zo’n ingewikkelde handeling. Dan kan het handig zijn om opnieuw te beseffen waarom je iets wel of juist niet moet doen.
De projectmaterialen volgen de richtlijn van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en zijn kwalitatief goed. Dit blijkt ook uit het feit dat het NHG zelf hier een nieuwsitem aan besteedde. Dit draagvlak is belangrijk voor een succesvolle uitrol. Daarnaast zijn de beschikbare materialen goed toegankelijk, èn digitaal inzetbaar. Ze geven huisartsen handvatten die de huidige zorg ondersteunen, zonder dat dit meer werk oplevert. Natuurlijk, een vitaminebepaling is snel aangevraagd en nu moet je een patiënt uitleggen waarom dit soms niet hoeft, maar de materialen ondersteunen dat gesprek.
De gedrukte versies van de patiëntenfolder of wachtkamerposter zijn bovendien kosteloos aan te vragen, evenals het wachtkamerfilmpje. Huisartsen bepalen zelf of en hoe ze de materialen inzetten en of ze aanvullende e-learning willen volgen of spiegelinformatie willen ontvangen. Ook die flexibiliteit spreekt aan vermoed ik.’
‘Ik kende Doen of laten? als programma niet, maar was direct enthousiast over het project en het focus op gepaste zorg. Ik merk daarnaast wat het in de korte tijd dat ik met dit project bezig ben, doet voor mijn bewustwording in de spreekkamer. Ik probeerde altijd al kritisch te zijn bij het aanvragen van aanvullend onderzoek, maar het project heeft mijn keuzes voor vitaminebepalingen nog verder aangescherpt.
Ik ben er ook van overtuigd dat huisartsen erg gemotiveerd zijn om zinnige zorg te leveren en zuinig om te springen met beschikbare middelen. Dat zit in onze opleiding en in de NHG-standaarden waar we mee werken en het zijn belangrijke speerpunten van dit project. Ik verwacht daarom dat dit project raakt aan drijfveren van huisartsen waardoor de kennis uit de e-learning goed kan landen. Met de beschikbare middelen ondersteunen we bovendien de huisarts in het gesprek met de patiënt, want het is de kunst om die mee te nemen in je verhaal.
‘ik verwacht, dat we met dit project helpen om de zorg in de spreekkamer ècht beter te maken en tegelijkertijd -niet onbelangrijk- het leven van de huisarts wat te vergemakkelijken.’
Jeannemieke Schade
Jeannemieke: ‘Een nieuwe uitdaging is wat mij betreft het e-consult, dat sinds de Coronacrisis een vlucht heeft genomen. Hoe makkelijk is het als huisarts om een verzoek voor vitaminediagnostiek via het e-consult, af te handelen met een laboratoriumaanvraag voor een vitaminebepaling. Het zal voor de huisarts een uitdaging zijn om ook dán met de patiënt in kwestie in gesprek te raken over de noodzaak ervan. Gelukkig zijn alle materialen ook digitaal beschikbaar, zodat ze ook bij een e-consult eenvoudig ingezet kunnen worden.
De grootste uitdaging is om de huisartsen te bereiken en ze naar de webpagina van het project te leiden, waar ze toegang hebben tot alle informatie. Onze boodschap zullen we breed verspreiden onder huisartsen, en we zullen daarvoor diverse kanalen benutten. Deze nieuwsbrief is er daar natuurlijk een van.’
Wendy: ‘Het is spannend of we onze doelgroep goed gaan bereiken. Collega huisartsen uit het academisch netwerk die we het project hebben gepresenteerd zijn enthousiast, maar mogelijk hebben we het dan over een selecte groep. Er zijn gelukkig ook al een aantal belangrijke partners die de meerwaarde van het project erkennen. Zo zijn we natuurlijk heel blij met het draagvlak van het NHG. Inmiddels werken we ook samen met het diagnostisch lab Star-shl. Via hen bereiken we ook een grote groep huisartsen, waarbij het DTO (digitaal toetsoverleg) een belangrijke ingang vormt. Ook zal Star-shl huisartsen aanvullend attenderen op onze materialen. En we hopen natuurlijk dat andere labs dit voorbeeld zullen gaan volgen.’
Jeannemieke: ‘Ik hoop, en ik verwacht, dat we met dit project helpen om de zorg in de spreekkamer ècht beter te maken en tegelijkertijd -niet onbelangrijk- het leven van de huisarts wat te vergemakkelijken.’
Wendy: ‘Het mooie van een programma als Doen of laten? is dat het niet bij onderzoek en een pilotinterventie blijft. Succesvolle interventies als deze worden doorontwikkeld en geschikt gemaakt voor de praktijk. Maar vervolgens is het aan de zorgprofessionals zelf, in dit geval de huisartsen, om de interventie te omarmen. Voor mij was het een mooie ervaring en ik zal vanaf de zijlijn zeker de ontwikkelingen blijven volgen.’
Wendy is in 2017 afgestudeerd als huisarts, maar werkt al langer in het Erasmus MC omdat ze tijdens haar opleiding ook promotieonderzoek heeft gedaan. Zodoende is ze betrokken bij het onderzoek en het onderwijs op de afdeling Huisartsengeneeskunde van het Erasmus MC. Tot januari 2020 werkte ze daarnaast als waarnemend huisarts. Sindsdien werkt ze in het Erasmus MC als teamleider. Een rol die haar zo goed lijkt te liggen, dat ze besloten heeft dat ze hier voorlopig volledig op wil focussen. De tijd zal leren of ze in de toekomst de stap terug naar de praktijk maakt.
Na een studie gezondheidswetenschappen met afstudeerrichting medical technologie assesment (MTA) en een studie geneeskunde en specialisatie tot huisarts werkte Jeannemieke 8 jaar als huisarts in een vaste huisartsenpraktijk. Dan gaat het toch kriebelen. Tijdens haar studie geneeskunde was ze als student assistent betrokken bij het onderwijs en dat blijft trekken. Ze zegt haar baan op, registreert zich als zzp-er en gaat als waarnemend huisarts aan de slag. Ze wil het liefst lange waarnemingen, want het is en blijft voor haar een vak van continuïteit van zorg. Dit combineert ze met het onderwijs voor de master en bachelor geneeskunde. Juist de studenten die nog alle richtingen uit kunnen, wil ze het vak klinisch redeneren bijbrengen. Daarnaast geeft ze ook vakinhoudelijk onderwijs binnen het huisartsencoschap.
Alle projectleiders die betrokken zijn bij het programma Doen of laten? werken intensief samen met het programmateam. De aanwezige kennis over deïmplementatie is een mooie aanvulling op de ervaring en de medische kennis van de zorgprofessional. Bij dit project zijn collega’s Tijn Kool, programmaleider, en Daniëlle Kroon, onderzoeker, betrokken.
